Via Dolorosa (łac. „Droga cierpienia”) to ulica w starej części Jerozolimy (obecnie Dzielnicy Muzułmańskiej), którą przemierzył Jezus przed swą śmiercią, dźwigając krzyż na Golgotę. Dzisiaj trudno z całą dokładnością odtworzyć jej miejsce i przebieg, gdyż Jerozolima była kilkakrotnie niszczona i odbudowywana. Zatarł się bieg ulic z I wieku; wytyczano nowe W czwartek siły izraelskie zabiły tam dziewięciu Palestyńczyków, w tym co najmniej siedmiu bojowników i 61-letnią kobietę. Jak komentuje Reuters, piątkowy atak w Jerozolimie potwierdza obawy o to, że w Izraelu i na terytoriach palestyńskich ponownie nakręca się spirala przemocy, która może doprowadzić do poważniejszej Podejrzani w rękach policji. Po doniesieniach o zdewastowaniu w weekend Domu Polskiego w Jerozolimie, policja aresztowała czterech podejrzanych o wandalizm - poinformował na swoich stronach "The Jerusalem Post". Wszyscy to mieszkańcy Jerozolimi. Jak zaznaczono, dwóch mężczyzn w wieku 18 i 24 lat zostało doprowadzonych na przesłuchanie. Odkryj to, co najlepsze w Jerozolimie podczas pieszej wycieczki. Podążaj za swoim przewodnikiem po Dzielnicy Chrześcijańskiej, Bazylice Grobu Świętego, Ścianie Płaczu i nie tylko, poznając historię tych miejsc. Innym dobrym czasem na odwiedzenie tego miejsca są godziny wieczorne, tuż przed zamknięciem. To miejsce odwiedza każdy będąc w Jerozolimie. Zachodni mur świątyni jerozolimskiej, bardziej znany pod nazwą Ściany Płaczu. Święte miejsce dla wszystkich wyznawców judaizmu robi wrażenie o każdej porze. Co należy wziąć pod uwagę przy wyborze zakwaterowania w Jerozolimie? Wybierając zakwaterowanie, weź pod uwagę bliskość miejsc, które chcesz odwiedzić, dostępność transportu publicznego, budżet i osobiste preferencje dotyczące komfortu i udogodnień. KOAqi0. Mój plan na pobyt w Izraelu nie był skomplikowany, a wiele miejsc odwiedziłem z polecenia znajomych, już na miejscu. Jerozolima jednak od początku była na liście obowiązkowej! Spędziłem w niej cały dzień i spokojnie mógłbym spędzić kolejne, na zwiedzaniu i odkrywaniu tego niesamowitego miasta! Spis treści: LokalizacjaJerozolima w skrócieCo zobaczyć w JerozolimieStare MiastoVia DolorosaMur Zachodni – Ściana PłaczuBazylika Grobu ŚwiętegoZłota MenoraBramy WjazdoweMieszanka KulturCo poza murami?Muzeum IzraelaYad VashemMahaneh Yehuda MarketWarto odwiedzić Jerozolimę? Lokalizacja Jerozolima oddalona jest od Tel Avivu o 67 kilometrów i jest bardzo dobrze skomunikowana z nim. Z centrum miasta dojedziecie do Jerozolimy bez problemu pociągiem. Jeżdżą one przez lotnisko, dlatego jeżeli Waszym celem podróży jest nie Tel Aviv, a właśnie Jerozolima, to bez problemu dostaniecie się do niej z lotniska Ben Guriona. Bilet kosztuje 21,5 szekli, ale warto za pomocą aplikacji Rav-Kav kupić sobie pakiet (możecie załadować go na kartę także w kasie biletowej). Za bilet tam i z powrotem oraz możliwość korzystania z transportu publicznego, zarówno w Jerozolimie, jak i w Tel Avivie zapłaciłem 36 szekli, co bardzo się opłaciło. Rozkład jazdy pociągów z wyszukiwarką połączeń (po angielsku) znajdziecie tutaj. Jerozolima w skrócie Jerozolima jest największym miastem Izraela, a najczęściej odwiedzane przez turystów Stare Miasto stanowi tylko część sporej aglomeracji. Jerozolima przez Izraelczyków uznawana jest za stolicę kraju, ale ONZ i większość państw nie uznaje tego wyboru, dlatego wiele ambasad znajduje się w Tel Avivie. Jerozolima zajmuje powierzchnię ponad 123 kilometrów kwadratowych i jest zamieszkiwana przez ponad 700 tysięcy osób. Rozwój miasta odbywał się promieniście do starego miasta. Na zachód od niego powstawały dzielnice żydowskie, a na wschód – arabskie. Co zobaczyć w Jerozolimie? Stare Miasto Pierwszą rekomendacją, dlaczego warto odwiedzić Stare Miasto w Jerozolimie niech będzie fakt, że wpisane jest ono na listę światowego dziedzictwa UNESCO. O znaczeniu tego miejsca dla wielu religii i historiach, które znamy z kart Biblii chyba przypominać nie muszę 🙂 W Starym Mieście w Jerozolimie po prostu warto się zgubić! Pospacerujcie pomiędzy budynkami i stoiskami, pozwiedzajcie i wchłaniajcie miasto wszystkimi zmysłami! Via Dolorosa Via Dolorosa to droga znajdująca się w miejscu Drogi Krzyżowej, którą Jezus szedł na śmierć. Przebiega ona w północnej części starego miasta i jest celem wielu pielgrzymów. Dzisiaj droga ta jest jedną z ulic Starego Miasta, co jakiś czas tablice informują nas o tym, co się w danym miejscu działo. Droga ta prowadzi do Bazyliki Grobu Bożego od Bramy Lwów. Przy tej Bramie z kolei znajduje się fontanna z tabliczką informującą, że w tym miejscu urodziła się Maryja – matka Jezusa. Wychodząc z Murów miasta widzimy piękny widok na górę Oliwną i jeżeli macie odrobinę czasu, to polecam się tam udać. Podobno widać z niej bardzo ładną panoramę Jerozolimy. Mi niestety nie udało się tam pójść, ponieważ plan, który sobie ułożyłem był dość napięty. Podobno co piątek ulicami Jerozolimy, a konkretniej właśnie Via Dolorosa, przechodzi droga krzyżowa organizowana przez Franciszkanów. Mur Zachodni – Ściana Płaczu Kolejnym miejscem, które stało się wizytówką Jerozolimy jest Mur Zachodni, zwany również „Ścianą Płaczu”. Zlokalizowana jest ona w centrum starego miasta i jest celem osób zmierzających na modlitwy. Prawdopodobnie są to pozostałości świątyni jerozolimskiej i jest to najświętsze miejsce judaizmu. Swoją nazwę może ona zawdzięczać corocznemu świętu, podczas którego opłakiwane jest zburzenie świątyni. Tylko część ściany pochodzi z czasów Heroda, reszta została dobudowana prawdopodobnie w VII wieku. Dojście do ściany jest bezpłatne, ale część dla kobiet (12 metrów) oddzielona jest od tej dla mężczyzn (48 metrów). Ponadto, żeby zbliżyć się do ściany, należy posiadać nakrycie głowy – jeżeli takiego nie macie, to do dyspozycji są jednorazowe jarmułki. Niedaleko ściany znajdują się krzesła i specjalne stojaki na księgi, aby każdy mógł się pomodlić. Przy samej ścianie spotkać można modlących się Żydów, jak i turystów. W szczeliny pomiędzy blokami skalnymi ludzie wkładają swoje prośby i modlitwy napisane na kartkach. Jeżeli ciekawią Was tradycje żydowskie i elementy religijne wykorzystywane podczas modlitw, to pod Ścianą Płaczu będziecie mieć ich pełen przekrój. Zaobserwujecie na pewno przedmioty modlitewne, które na ulicach nie są widoczne, takie jak tałesy i tefiliny. Po lewej stronie od ściany znajduje się część zadaszona, gdzie również odbywają się modlitwy, znajduje się tam ogromna ilość książek, krzesła i stojaki przeznaczone dla modlących się. Bazylika Grobu Świętego Spacerując po starym mieście w Jerozolimie, znajdziecie często uliczki, w których nikogo oprócz Was nie będzie. W Bazylice Grobu Bożego możecie być pewni, że nie będziecie sami. Jest to najważniejszy punkt dla pielgrzymów przybywających do miasta. Kościół ten jest skryty pomiędzy innymi zabudowaniami, ale praktycznie w całym starym mieście znajdziecie tabliczki wskazujące kierunek, jak do niego dotrzeć. Bazylika powstała w IV wieku na polecenie cesarza Konstantyna. Na przestrzeni lat była wielokrotnie niszczona, odbudowywana i przebudowywana. Miejsce, w którym znajdował się grób oraz kamień z Golgoty są jednymi z najważniejszych relikwii chrześcijańskich. W środku panuje atmosfera bardzo tajemnicza. Jedni modlą się w ciszy, inni płaczą z radości, a jeszcze inni kontemplują i wchłaniają energię tego miejsca. Kościół ten jest niesamowity! Piękna architektura i wzniosła atmosfera robią ogromne wrażenie. Oprócz głównej sali warto zajrzeć do tych mniejszych, których jest sporo. Bazylika nie jest wyłączną własnością żadnego kościoła chrześcijańskiego. Prawa do niej ma kilka wyznań. Mają w niej swoje siedziby przedstawiciele Prawosławnego Patriarchatu Jerozolimy, Kościoła Łacińskiego i Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego. Przestrzeń także bywa udostępniana dla Syryjskiego Kościoła Ortodoksyjnego i Etiopskiego Kościoła Ortodoksyjnego. Złota menora Przed synagogą Hurva znajdziecie złotą menorę. Co ciekawe podobno wykonana jest ona ze szczerego złota, a do jej stworzenia użyto 45 kilogramów tego wartościowego kruszcu. Dzisiejsza menora jest repliką oryginalnego symbolu, który miał znajdować się w Świątyni Jerozolimskiej. Tamta została jednak skradziona przez Rzymian w I wieku (63 Podobno wróciła ona do Jerozolimy, ale nie wiadomo co się z nią stało. Dzisiejsza złota menora stoi na placu w dzielnicy żydowskiej starego miasta. Jest to miejsce dobre na chwilę odpoczynku! Co ciekawe, znajdująca się z tyłu menory synagoga Hurva została zbudowana z inicjatywy pochodzącego z Polski rabina Jehudy Chasida w XVIII wieku. Bramy wjazdowe Do wnętrza Starego Miasta prowadzi osiem bram. Każda z nich ma swoją nazwę – Jafska, Davida, Gnojna, Złota, Lwów, Heroda, Damasceńska i Nowa. Każda z części Starego Miasta (muzułmańska, chrześcijańska, ormiańska i żydowska) miała swoją bramę lub nawet kilka. Najbardziej znaną i jedyną zamurowaną bramą jest ta, przez którą Jezus wjeżdżał do Jerozolimy podczas wydarzeń, na pamiątkę których obchodzimy dzisiejszą niedzielę palmową. Nazywana jest Bramą Złotą. Mieszanka kultur Jerozolima to mieszanka kultur! To prawdziwa eksplozja narodowości i religii, a w połączeniu z pielgrzymami z całego świata robi niesamowity efekt. Zarówno Stare Miasto jak i reszta Jerozolimy to wyjątkowa mieszanka. Na ulicach przeplatają się ze sobą języki, kuchnie i religie – musicie przekonać się sami! Co poza murami? Jerozolima to spore miasto i ma dużo do zaoferowania także poza murami Starego Miasta. Ja wybrałem trzy miejsca, które postanowiłem odwiedzić, ale o nich za chwilę. Jeżeli przyjeżdżacie do Jerozolimy pociągiem, wybierzcie się w stronę Starego Miasta koniecznie na piechotę. Spacerując wąskimi uliczkami, możecie trafić na dzielnice zamieszkałe przez ortodoksyjnych Żydów, niewielkie parki czy bazary. Każde z tych miejsc ma sporo uroku i oddaje klimat Jerozolimy. Muzeum Izraela Miejscem, które także postanowiłem odwiedzić, było muzeum Izraela (The Israel Museum) znajduje się ono tuż obok Knesetu (parlamentu Izraela), kilka kilometrów od Starego Miasta. Możecie iść tam na piechotę, a droga powinna zająć mniej niż godzinę. Samo Muzeum Izraela jest bardzo ładne i bardzo duże. Ja dotarłem tam na 3 godziny przed zamknięciem i panie które mnie obsługiwały, z troską w głosie informowały mnie, że tylko 3 godziny, więc nie zdążę zobaczyć większości eksponatów. Było w tym trochę prawdy… W muzeum, oprócz ekspozycji zewnętrznej znajdują się również klasyczne ekspozycje w budynkach. Na zewnątrz czeka na nas niezwykła makieta starego miasta w Jerozolimie i sporo ciekawych instalacji artystycznych. Warto także pospacerować na zewnątrz, bo ogrody robią wrażenie. Największą wystawą wewnątrz jest ta poświęcona archeologii. Jest bardzo duża i zawiera ogromną liczbę eksponatów z różnych okresów. Zdecydowanie warto ją zobaczyć! Znajdziecie tam także wystawy czasowe, wystawy malarstwa, sztuki nowoczesnej oraz ciekawą wystawę dotyczącą życia codziennego Żydów, z której dowiecie się wszystkiego o strojach, tradycjach, rytuałach ślubnych, pogrzebowych i innych. Ciekawą częścią ekspozycji jest też ta poświęcona żydowskim eksponatom z całego świata. Możecie tam znaleźć wnętrza synagog z różnych stron świata. Robią bardzo fajne wrażenie, możecie na chwilę przenieść się do innego kraju, przechodząc tylko z pomieszczenia do pomieszczenia. Yad Vashem Wiedziałem, że podczas wizyty w Jerozolimie chę odwiedzić także Yad Vashem. Jest to Instytut Pamięci Męczenników i Bohaterów Holokaustu, który zbiera i przetwarza informacje na temat Holokaustu. Jego nazwa oznacza „miejsce i imię”. Na terenie Yad Vasem znajdują się ośrodki naukowe, które specjalizują się w badaniach historycznych i zbieraniu danych, ale możecie tam także znaleźć Muzeum Holokaustu, które opowiada o losach Żydów przed, podczas i po II Wojnie Światowej. To właśnie w Yad Vashem znajdują się drzewa posadzone dla osób, które podczas wojny pomagały Żydom i zostały uhonorowane tytułem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”. Lista osób wraz z pełną dokumentacją przechowywana i stale poszerzona jest właśnie w tym instytucie. Yad Vashem leży kawałek od Starego Miasta, ale możecie tam dojechać tramwajem numer 2 (z przystanku czeka Was kilkanaście minut spaceru, ale widoki po drodze są bardzo fajne). Mahaneh Yehuda Market Chyba najbardziej znanym targiem w Jerozolimie jest Mahaneh Yehuda Market. Zlokalizowany jest on o 2 przystanki tramwajowe od dworca kolejowego, a idąc z pociągu do Starego Miasta możecie również go odwiedzić. Podobnie jak inne targi w Izraelu tak i Mahaneh Yehuda składa się ze stoisk z towarem oraz restauracji (te zlokalizowane są najcześciej w głębii). Możecie na targu kupić praktycznie wszystko. Znajdziecie tam świeże warzywa i owoce, przyprawy, wypieki, baklavę i sporo produktów lokalnych! Jeżeli lubicie takie targi (a ja bardzo lubię) to na pewno nie wyjdziecie z pustymi rękami! Targ otwarty jest codziennie oprócz soboty i piątkowego popołudnia. Warto odwiedzić? Jestem pod ogromnym wrażeniem miasta jakim jest Jerozolima! Jest to zupełnie inne miejsce niż Tel Aviv pod każdym względem. Klimat, atmosfera, ukształtowanie powierzchni i kawał historii sprawiają, że musicie odwiedzić Jerozolimę podczas wizyty w Izraelu. Stare miasto to punkt obowiązkowy, ale warto też pokręcić się poza jego murami, a na pewno nie pożałujecie swojej decyzji! Jerozolima to miejsce, do którego opisania chyba brakuje mi słów. Spodziewałam się, że zrobi na mnie wrażenie, jednak jego tajemniczość i niezwykłość widać tam bardzo mocno, a raczej czuć pod skórą. Nie do końca wiedziałam czego spodziewać się po odwiedzinach w Izraelu, jeżeli będzie dane mi tam wrócić, do Jerusalem zawitam z pewnością ponownie. Dawno w żadnym miejscu nie czułam się tak rozproszona, że nie byłam w stanie uchwycić tego w ogóle na zdjęciach i skupić się na nich. Tym bardziej czuję, że dopiero zapoznałam się delikatnie z tym miastem i powinniśmy się znów spotkać niebawem. Na skróty: Jerozolima Historia w wielkim skrócie Czy w Jerozolimie jest bezpiecznie? Kiedy jechać? Szabat – czyli odpoczynek Ramadan Co zwiedzić w Jerozolimie? Ściana Płaczu Kopuła na Skale Meczet Al-Aksa Bazylika Grobu Świętego Góra Oliwna Pozostałe miejsca warte odwiedzenia Mapa atrakcji turystycznych Jerozolimy Kopuła na Skale koło Meczetu Al-Aksa Jerozolima – יְרוּשָׁלַיִם‎ – اورشليم Pierwsze co przychodzi mi na myśl to zaskoczenie tym, jak można łączyć nowoczesność z tradycją. Czasami czułam się w Jerozolimie jak w europejskim, nowym mieście, a nieraz jak w bardzo orientalnym miejscu, niemal jak z innej epoki. Mówi się, że są miejsca z niesamowitą energią, że są ważne, że to czuć – to właśnie odczuwałam będąc tam, coś mocnego i starego. Ale też wewnętrzny niepokój – nie był związany z tym co zastałam na miejscu, wszędzie są żołnierze, porządek jest pilnowany, wydaje się być bezpiecznie – to był niepokój gdzieś tam w środku, być może spowodowany spotkaniem tak wielu kultur i religii w jednym miejscu. A może ta energia to moc jaka się pojawiła po ich zderzeniu na tak małym obszarze. Tego nie wiem, ale nie mogłam oprzeć się wrażeniu, że to miejsce niezwykłe i tajemnicze. hebr. ‏יְרוּשָׁלַיִם‎ trl. Yerushalayim; arab. القدس, trl. Al-Quds oraz اورشليم trl. Ūrushalīm, a także بيت المقدس, trl. Bayt al-Maqdis lub Bayt al-Muqaddas, łac. Hierosolyma, Aelia Capitolina Ściana płaczu – Western Wall – najświętsze miejsce judaizmu Napisałam o małym obszarze, choć Jerozolima tak małym miastem nie jest – ma 123 km² i 733 300 mieszkańców. O jego historii rozpisywać się nie chcę, jest bardzo długa i skomplikowana, polecam Wam jednak lekturę na ten temat i ogólnie o Palestynie i Izraelu, ponieważ to nietypowa i niełatwa sytuacja, której nie udaje się rozwiązać do dziś. Odwiedzając Jerozolimę warto wiedzieć z czym ma się do czynienia i być może dzięki temu wykazać większą empatią i zrozumieniem dla zastanych sytuacji. Aktualnie Jerozolima według prawa izraelskiego (30 lipca 1980 – ustawa Podstawowe Prawo Jerozolimy) jest stolicą Izraela, nie jest jednak uznawana przez Organizację Narodów Zjednoczonych i większość państw, pozostawiając tę kwestię sporną do wyjaśnienia podczas przyszłych negocjacji izraelsko-palestyńskich. Tym samym większość ambasad znajduje się w Tel Awiwie. Pretensje do Wschodniej Jerozolimy zgłaszają Palestyńczycy, którzy uznają ją za stolicę swojego przyszłego, niepodległego państwa. Spór o status Jerozolimy jest jednym z powodów konfliktu izraelsko-palestyńskiego. Współczesne miasto powstało wokół Starego Miasta, nowoczesne żydowskie dzielnice rozciągają się w kierunku zachodnim, w stronę aglomeracji Gusz Dan, natomiast dzielnice arabskie rozciągają się po stronie wschodniej w kierunku Ramallah i Betlejem. Nowoczesna historia w wielkim skrócie 29 listopada 1947 r. Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych przyjęło rezolucję zalecającą przyjęcie i wdrożenie planu podziału Palestyny na Niepodległe Państwa Arabskie i Żydowskie z uwzględnieniem utworzenia w obszarze miast Jerozolimy i Betlejem specjalnego obszaru pozostającego pod międzynarodową ochroną, administrowaną przez ONZ (Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181). Plan ONZ zakładał oddanie ponad połowy terytorium Palestyny państwu żydowskiemu (Izraelowi) oraz umiędzynarodowienie Jerozolimy. Wielka Brytania oświadczyła, że mandat wygasa 15 maja 1948 r. Proponowany plan został zaakceptowany przez społeczność żydowską, 14 maja 1948 r. David Ben-Gurion podczas ceremonii w Tel Awiwie ogłosił ustanowienie państwa żydowskiego w Eretz-Izrael, znanym jako państwo Izrael, społeczność arabska odrzuciła go, uznając za naruszenie praw arabskiej większości Palestyny. W dzień po przyjęciu rezolucji wybuchła wojna domowa w Palestynie, której kontynuacją była I wojna izraelsko-arabska. W przeddzień wygaśnięcia mandatu brytyjskiego państwa arabskie: Egipt, Transjordania, Irak, Liban i Syria zaatakowały powstające państwo Izrael ponosząc sporą kleskę. Bazylika Grobu Świętego – Prawosławna kaplica Śmierci na Krzyżu Meczet Al-Aksa i Kopuła na Skale Ściana Płacz – Western Wall Zobacz inne moje artykuly o Izraelu: Masada i Morze Martwe Eid Gedi i Pustynia Judzka Czerwony Kanion i Nagew Jak taniej podróżować po Izraelu Koszulki na straganie zaraz obok Ściany Płaczu Izrael utrzymał całe przeznaczone dla siebie przez rezolucję ONZ terytorium, jednak zajął także zachodnią Jerozolimę i znaczną część ziem zaplanowanych dla państwa arabskiego. Zbiegła przed działaniami zbrojnymi ludność arabska nie otrzymała możliwości powrotu, pozostali autochtoni zostali usunięci z tych terenów. Resztę Palestyny podzieliły między siebie Transjordania – aktualnie Jordania – oraz Egipt, który sprawował kontrolę nad Strefą Gazy. Podczas wojny sześciodniowej w 1967 Izrael zajął całe terytorium Zachodniej Palestyny. Mimo protestów społeczności międzynarodowej tereny te są okupowane do dnia dzisiejszego. Na okupowanych terenach, zasiedlanych niezgodnie z prawem międzynarodowym przez Izraelczyków, wybuchły jak dotąd dwa powstania palestyńskie. Wojska Izraela opuściły Strefę Gazy we wrześniu 2005 roku. Ludzie giną tam jednak do dziś. Jak sie domyślacie w podzielonej Jerozolimie atmosfera może być napięta, choć być może w ogóle tego nie poczujecie, porządek jest tam pilnowany, co da się łatwo zauważyć. Jeżeli macie konto na Netfilx zobacznie film Kryptonim Anioł (The Angel), który jest oparty na faktach. Dzięki niemu może poczujecie trochę na czym polega ta skomplikowana sytuacja oraz napięcia w tamtym rejonie. Wydarzenia obejmują czas przed jedną z licznych wojen między Izraelem, a państwami arabskimi – Wojną Jom Kipur w 1973. Czy w Jerozolimie jest bezpiecznie? Tak jak wspomniałam wyżej, wiemy, że atmosfera w Jerozolimie bywa napięta przez nierozwiązaną sytuację polityczną oraz fakt zamieszkiwania tam często bardzo ortodoksyjnych wyznawców religii monoteistycznych. Jednak dzięki wzmocnieniu sił porządkowych od dwóch lat nie odnotowano tam żadnego zamachu – w styczniu 2017 roku kierujacy ciężarówką mężczyzna wjechał w grupę żołnierzy na promenadzie Armon Hanatziv. W Jerozolimie nie odnotowuje się wysokiej przestępczości w klasycznym jej rozumieniu, ale jak w każdym turystycznym miejscu powinniśmy pilnować swoich rzeczy i uważać na kieszonkowców. Kiedy jechać do Jerozolimy? Nie do końca miałam na myśli pory roku w Jerozolimie, choć jednak o nich wspomnę. Panuje tam klimat śródziemnomorski, charakteryzujący się gorącymi i bezdeszczowymi latami oraz chłodnymi i deszczowymi zimami. Najzimniej jest w styczniu – około 12 °C w ciągu dnia, a w najgorszym wypadku 6 °C w nocy. Upały złapią nas tam w lipcu i sierpniu – koło 30°C – należy jednak pamiętać, że występuje tam duża amplituda temperatur w ciągu dnia, nawet latem w nocy w Jerozolimie zapewne będzie chłodno. Na największe opady deszczu nastawcie się między październikiem a majem. A co miałam na myśli, jeśli nie pory roku? Dni tygodnia oraz święta! Wzgórze Świątynne, Ściana Płaczu, Kopuła na Skale, Meczet Al-Aksa Ściana Płaczu – część dla mężczyzn Szabat – שַׁבָּת – czyli odpoczynek Szabat to coś, co proponuję wziąć pod uwagę w pierwszej kolejności podczas planowania wyjadu do Izraela, bo może mocno pokrzyżować Wasze plany. Jeżeli wylądujecie w Tel Awiwie w piątek – a wtedy był nasz tani lot z Wrocławia – i nie chcecie spędzić tam całego weekendu, polecam bardzo szybko wydostać się z lotniska i dotrzeć przed wieczorem do miejsca docelowego. Na przykład Jerozolimy. Wiedzieliśmy na czym polega ten czas i na lotnisku od razu złapaliśmy autobus do świętego miasta trzech religii. Szabat w judaizmie to siódmy, ostatni dzień tygodnia – jest dniem świątecznym, stanowiącym pamiątkę cyklu stworzenia świata oraz wyprowadzenia Izraelitów z Egiptu. Trwa od zachodu słońca w piątek, kończy się godzinę po sobotnim zachodzie. Oznacza to, że nie wolno – między innymi – pracować, w tym także obsługiwać żadnych urządzeń elektrycznych. Transport publiczny zatrzymuje się (ewentualnie działa arabski, ale nie wszędzie), więc nie można będzie wydostać się lub dostać na lotnisko albo poruszać między miastami. Przy Ścianie Płaczu urządzenia do prześwietlania staną, a my zostaniemy sprawdzeni wolniej, bo ręcznie przez np. arabskich pracowników. Nie będzie nam wolno tego dnia robić zdjęć w świętym miejscu, więc telefony, aparaty i inne urządzenia elektroniczne zostawicie w plecaku przed wejściem na plac. Szabat, Szabas: hebr. ‏שַׁבָּת‎ – „odpoczywać”, „ustać”, „obserwować”, „zaprzestać działalności” Piątkowy wieczór w Jerozolimie Ściana Płaczu – część dla kobiet Brama Damasceńska nocą Widok na Stare Miasto Jerozolimy ze Wzgórza Oliwnego Ramadan – رمضان – od świtu do zmierzchu To kolejne święto, które może wpłynąć na naszą wizytę w Izraelu, wiec warto zapoznać się z datami tego ruchomego święta oraz jego zasadami. Ramadan to dziewiąty miesiąc kalendarza muzułmańskiego, jest dla nich święty, ponieważ w tym miesiącu rozpoczęło się objawianie Koranu – archanioł Gabriel ukazał się Mahometowi, przekazując kilka wersów przyszłej świętej księgi islamu. Podczas trwania ramadanu od momentu wołania do porannej modlitwy fadżr o świcie do zmierzchu muzułmaninowi nie wolno spożywać żadnych pokarmów, a także pić napojów – w tym wody – palić tytoniu ani uprawiać seksu. Należy więc wziąć pod uwagę, że i my będziemy musieli dopasować się w miejsach zamieszkanych przez muzułamanów do ich zachowania w tym okresie, możemy nie być w stanie zakupić jedzenia w środku dnia, a picie w miejscach publicznych będzie nie na miejscu. Najbliższe daty ramadanu: 2019 | 6 maja – 4 czerwca, 2020 | 24 kwietnia – 23 maja, 2021 | 13 kwietnia – 12 maja, 2022 | 2 kwietnia – 1 maja, 2023 | 23 marca – 20 kwietnia, 2024 | 11 marca – 9 kwietnia, 2025 | 1 marca – 30 marca, 2026 | 18 lutego -19 marca. Oczywiście warto zajrzeć w kalendarz i sprawdzić pozostałe święta w Izraelu, muzułmańskie i żydowskie, żeby nie być zaskoczonym na miejscu. Ramadan: arab. ‏رمضان‎, ramaḍān; per., paszto, czecz. ramzan; tur. ramazan; ben. রমজান, ramajāna Meczet Al-Aksa Stare Miasto wieczorem Wzgórze Światynne Co zwiedzić w Jerozolimie? Stare Miasto mnie wciągnęło. Mogłabym dniami i godzinami szwendać się po zakamarkach starej zabudowy, szczególnie, że w okolicach weekendu codziennie potrafi tam być zupełnie inaczej, tak jakby trafiało się każdego dnia do innego miasta. Mnie osobiście fascynują miejsca, które zmieniają się w taki sposób i których życie w dzień i w nocy jest tak żywe i bogate. Tam nie da się nudzić, warto po prostu zgubić się w labiryncie wąskich ulic. Nie będę tutaj szczegółowo opisywać atrakcji turystycznych, podrzucam Wam raczej hasła do sprawdzenia oraz mapkę. Ściana Płaczu – Western Wall Jest najświętszym miejscem judaizmu, prawdopodobnie pozostałością Świątyni Jerozolimskiej, odbudowanej przez Heroda, a zniszczonej przez Rzymian. Ściana Płaczu jest celem pielgrzymek i miejscem modlitw Żydów od wielu wieków. Została podzielona na 48-metrową część dla mężczyzn i 12-metrową dla kobiet, którym nie wolno na głos odmawiać modlitw, śpiewać, czytać Tory oraz zakładać rytualnego szalu modlitewnego. Według świętej księgi żydowskiej Tanach Pierwsza Świątynia zwana też Świątynią Salomona została zbudowana na szczycie Wzgórza Świątynnego w X wieku Po zburzeniu przez Babilończyków w roku 586 w jej miejscu powstała Druga Świątynia (516 nastęnie w roku 70 została zburzona przez Rzymian po przegranym przez Żydów powstaniu przeciwko Imperium Rzymskiemu. Ściana Płaczu ma dość burzliwą i długą historię, warto się z nią zapoznać przed odwiedzinami tego miejsca oraz pamiętać o Szabacie i odpowiednim ubiorze. Uważam, że warto tam podejść w piątek, sobotę i niedzielę, żeby zobaczyć jak zmienia się nastrój tego miejsca, jaka panuje radość i ożywienie w niedzielę, a jakie skupienie w piątek, gdy w okolicy wznosi się szum modlitw i czuć ogólne uniesienie. Pamiętajcie, że odwiedziny zajmują sporo czasu szczególnie przez kontrolę bezpieczeństwa przy wejściu oraz spore kolejki. Meczet Al – Aksa i Kopuła na Skale Meczet Al-Aksa jest jedną z najważniejszych świątyń muzułmańskich na świecie, do tego dużą, ponieważ mieści do 30 000 wiernych. Został zbudowany wraz z Kopułą na Skale w latach 660–691 Obie budowle zostały wzniesione na pamiątkę nocnej podróży proroka Mahometa do Tronu Bożego, w którą wedle tradycji zabrał proroka archanioł Gabriel, a także na pamiątkę późniejszego wniebowstąpienia Miradż. Ze względu na burzliwą historię konfliktów religijnych w tym rejonie, meczet przechodził w historii także w ręcę chrześcijan. Kopuła na Skale z kolei meczetem nie jest, choć czasem bywa tak błędnie nazywana. Stanowi ona oprawę dla świętej skały, by wraz z meczetem Al-Aksa tworzyć jedno z trzech najświętszych miejsc islamu – zaraz po Mekce i Medynie. Te miejsca też warto odwiedzić w długich i luźnych ubraniach oraz mieć czas na stanie w kolejkach. Odwiedzający wchodzą do kompleksu przez Bramę Mughrabi w pobliżu Ściany Płaczu. Wzgórze Świątynne jest zamknięte dla zwiedzających w piątek i sobotę. Czasami wejście jest zamykane bez uprzedzenia. Podczas miradżu Dżibril oprowadzał Mahometa po niebie, wyjaśniając mu sens wędrówki duszy ludzkiej przed oblicze Stwórcy po śmierci na ziemi oraz przedstwiono mu zasady muzułmańskie, takie jak obowiązek odmawiania modlitwy pięć razy dziennie – co miało odróżnić islam od judaizmu. Plac koło Kopuły na Skale Widok ze Wzgórza Oliwnego Jerozolima jest świętym miastem trzech religii monoteistycznych: judaizmu, chrześcijaństwa i islamu. Wszyscy oni zaliczają je w poczet najświętszych miejsc kultu, stąd wielokrotnie dochodziło na tym obszarze do konfliktów na tle religijnym. Bazylika Grobu Świętego Bazylika Grobu Świętego – Sanctum Sepulchrum Bazylika Grobu Świętego w wielu językach zwana kościołem Zmartwychwstania Pańskiego jest najważniejszą świątynią chrześcijańską, która powstała w domniemanym miejscu męki, ukrzyżowania oraz złożenia do grobu i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Pierwsza bazylika wzniesiona przez cesarza Konstantyna w IV wieku została zniszczona przez Persów, by za czasów panowania cesarza Herakliusza odbudować się w mniejszych rozmiarach. Bazylika nie jest wyłączną własnością żadnego Kościoła chrześcijańskiego, ale pozostaje we współposiadaniu przedstawicieli kilku wyznań. Urzędują tam – pełniąc na zmiany funkcje liturgiczne – przedstawiciele trzech kościołów: greckiego Prawosławnego Patriarchatu Jerozolimy, Kościoła łacińskiego reprezentowanego przez Zakon Braci Mniejszych oraz Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego, a także udostępniana jest Syryjskiemu Kościołowi Ortodoksyjnemu i Etiopskiemu Kościołowi Ortodoksyjnemu oraz Koptyjskiemu Kościółowi Ortodoksyjnemu. Warto zapoznać się z rozkładem pomieszczeń i ważnych punktów w świątyni oraz ich przeznaczeniem – jest to skomplikowane i pięknie ukazuje jak ważnym dla chrześcijan jest miejscem. Bazylika Grobu Świętego wraz z całym Starym Miastem Jerozolimy figuruje na liście światowego dziedzictwa UNESCO Góra Oliwna – ‏הַר הַזֵּיתִים‎ – جبل الزيتون Stojąc na Wzgórzu Oliwnym, 818 metrów nad poziomem morza, zobaczycie chyba najpiękniejszy widok na Stare Miasto Jerozolimy, z charakterystyczną Kopułą na Skale oraz cmentarzem żydowskim, który rozpościera się od naszych stóp w dół Doliny Cedronu. W tradycji żydowskiej nazywa się ją także Górą Namaszczeń, a gdy nie było dostępu do Ściany Płaczu modlili się na niej pobożni Żydzi. Wspomniany przeze mnie, charakterystyczny cmentarz istnieje już od ponad 3000 lat, a Żydzi z całego świata marzą o pochówku wśród ponad 150000 mogił na świętym wzgórzu – w końcu to tutaj miało miejsce wniebowstąpienie Jezusa Chrystusa 40 dni po zmartwychwstaniu. U podnóża Góry znajduje się z kolei Ogród Oliwny – Getsemani – w którym Jezus spotykał się z uczniami oraz gdzie udał się po Ostatniej Wieczerzy na modlitwę. Olej z oliwek Góry Oliwnej służył do namaszczania królów i kapłanów. Ciekawostką może być to, że wśród licznych sanktuariów na wzgórzu jest także polski klasztor elżbietanek – Home of Peace – Dom Pokoju. Drzewa oliwne porastają Wzgórze Oliwne od tysięcy lat, czemu sprzyja dogodny klimat i żyzność gleby. Najstarsze na pewno pamiętają czasy Jezusa Chrystusa. Ściana Płaczu – Western Wall Wzgórze Oliwne Bazylika Grobu Świętego Na granicy Starego Miasta Pozostałe miejsca warte odwiedzenia: Droga Krzyżowa Bazylika Narodzenia Pańskiego Cytadela Dawida Mount Zion Jad Waszem Kościół Wszystkich Narodów Grób Króla Dawida Brama Jafy Brama Damasceńska Ortodoksyjna dzielnica Mea Shearim Mahane Yehuda Market Warto pamiętać o dopasowaniu swojego ubioru do miejsca, będziecie przebywać między ludźmi o dość lub bardzo ortodoksyjnym podejściu do religii oraz odwiedzać miejsca święte Mapa atrakcji turystycznych Jerozolimy Bazylika Grobu Świętego Ściana Płaczu – Western Wall Bazylika Grobu Świętego Bazylika Grobu Świętego Meczet Al-Aksa i Kopuła na Skale – widok z Góry Oliwnej Przeczytaj także o Masadzie: Bazylika Grobu Świętego Stare Miasto – piątkowy Szabat Kopuła na Skale Ściana Płaczu – Western Wall Izrael fotografowałam z Notopstryk Przeczytaj także: Delegacja rządu Izraela, mająca podjąć negocjacje w sprawie likwidacji rosyjskiego przedstawicielstwa Agencji Żydowskiej na rzecz Izraela „Sochnut”, zapowiedzianej przez Ministerstwo Sprawiedliwości Rosji, nie wyleciała, jak planowano, wczoraj z Jerozolimy. Członkowie delegacji nie otrzymali rosyjskich wiz zespół negocjacyjny w sprawie likwidowanej przez Rosję Agencji Żydowskiej na rzecz Izraela „Sochnut” powołał premier Izraela Jair Lapid na naradzie, poświęconej kryzysowi w stosunkach rosyjsko-izraelskich. Kryzys został wywołany przez stronę rosyjską, która zarzuciła Agencji Żydowskiej „Sochnut” łamanie prawa w zakresie zbierania danych osobowych Rosjan i skierowała wniosek o likwidacji organizacji do sądu w Moskwie. Zbieranie danych o Rosjanach żydowskiego pochodzenia, pragnących skorzystać z prawa do repatriacji na ojczyznę przodków, jest głównym zadaniem Agencji „Sochnut”, które ta realizuje w Rosji od chwili pojawienia się jeszcze w czasach ZSRR, czyli od 1989 przestraszyła się „drenażu mózgów”Jak informują izraelskie media, przyczyną, dla której Rosji przestała się podobać działalność żydowskiej organizacji na terenie kraju jest „drenaż mózgów i kapitałów”. „Z przeprowadzonej kontroli wynika, że priorytet w zakresie repatriacji jest oddawany obywatelom Rosji, zajmujących się działalnością naukową oraz przedsiębiorczością. Ich wyjazd jest poważnym ciosem w potencjał naukowy i przedsiębiorczość w Federacji Rosyjskiej. Komisja doszła do wniosku, że organizacja powinna zostać zlikwidowana w wymiarze prawnym w związku z rażącym naruszeniem rosyjskiego ustawodawstwa” – cytowała dokument, przekazany przez Rosję Izraelowi jedna z izraelskich stacji opinii rządu w Jerozolimie powyższa argumentacja nie może być rozpatrywana poważnie, gdyż podstawowym prawem każdego Żyda na świecie powinna być możliwość skorzystania z repatriacji do Izraela. Inna sprawa, że po rozpoczęciu przez Rosję pełnowymiarowej zbrojnej inwazji na Ukrainę oraz wzmocnieniu represji, między innymi za nazywanie wojny wojną, do Agencji Żydowskiej na rzecz Izraela „Sochnut” wpłynęło ponad 30 tysięcy podań od obywateli Rosji, pragnących wyemigrować do Ziemi Świętej. 5 tysięcy z nich zostało rozpatrzonych pozytywnie. Według pracowników „Sochnut” w niektórych dniach liczba składanych podań sięgała tysiąca, co świadczy o rosnącym zainteresowaniu repatriacją wśród Rosjan, mających żydowskie korzenie. Według danych służb migracyjnych Izraela, w ubiegłym roku, czyli przed wojną, wyemigrowało z Rosji ok. 7 tysięcy Żydów. Londyński Institute for Jewish Policy Research szacuje, iż liczba obywateli Rosji, będących zdeklarowanymi Żydami, potwierdzającymi swoją tożsamość żydowskim pochodzeniem obojga rodziców, wynosi około 150 tysięcy osób. Ponad dwa razy tyle, bo 320 tysięcy Rosjan ma jednego żydowskiego rodzica. Do repatriacji do Izraela kwalifikuje się jednak o wiele liczniejsza grupa Rosjan. Ponad 600 tysięcy z nich miało bowiem co najmniej jednego żydowskiego dziadka bądź zbrodni w Buczy i antysemickie rewelacje ŁawrowaRepatriacyjna aktywność Rosjan żydowskiego pochodzenia nasila się w miarę tego, jak Izrael coraz mocniej deklaruje swoją dezaprobatę wobec działań wojennych Rosji na po rozpoczęciu rosyjskiej inwazji rząd Izraela, kierowany wówczas przez premiera Naftaliego Bennetta, próbował zachować neutralność wobec rosyjsko-ukraińskiego konfliktu. Z ostrym potępieniem rosyjskich zbrodni popełnionych między innymi w Buczy, wystąpił jednak już w kwietniu obecny premier, a wówczas minister spraw zagranicznych Izraela Jair objęciu 1 lipca stanowiska premiera Jair Lapid w odróżnieniu od swojego poprzednika ani razu nie kontaktował się z Putinem, a ten nie złożył Lapidowi gratulacji w związku z objęciem stanowiska szefa Lapid, poza potępieniem rosyjskich zbrodni wojennych w Buczy, jeszcze będąc szefem izraelskiej dyplomacji, odniósł się do rewelacji szefa rosyjskiego MSZ Sergieja Ławrowa, który oświadczył, iż „Adolf Hitler posiadał żydowskie korzenie, a Żydzi są „najbardziej zagorzałymi antysemitami”. Lapid scharakteryzował wówczas wystąpienie Ławrowa jako „bezprecedensowe”, „niewybaczalne” i „antyhistoryczne”. „Oskarżanie Żydów o antysemityzm jest skandalicznym przejawem rasizmu względem Żydów” – ocenił wypowiedź Ławrowa jego izraelski Rosji jeszcze próbowało eskalować konflikt z Jairem Lapidem, oskarżając Izrael o poparcie „neonazistowskiego reżimu w Kijowie”. Ugasić konfrontację postanowił jednak sam Putin, który miał przeprosić życzliwego sobie premiera Naftaliego Bennetta za zachowanie do ucieczki wskazał naczelny rabin RosjiAntysemickie wypowiedzi Ławrowa zostały przez żydowską diasporę w Rosji odczytane jako zapowiedź antysemickich prześladowań. Już wcześniej zresztą swoim zachowaniem właściwy kierunek ucieczki przed agresywnym zachowaniem rosyjskiej władzy wskazał naczelny rabin Rosji Pinchas Goldschmidt. Poddawany presji wymuszającej publiczne poparcie dla putinowskiej „operacji wojennej na Ukrainie” duchowy przywódca rosyjskich Żydów ratował się ucieczką i opuścił Agencji „Sochnut” i likwidacja Centrum Rosyjskiej KulturyW Jerozolimie, jak piszą tamtejsze media, nie ma złudzeń co do tego, iż wniosek Ministerstwa Sprawiedliwości Rosji o likwidacji Agencji Żydowskiej „Sochnut” zostanie przez sąd rozpatrzony pozytywnie. Na wypadek podobnego rozwoju wydarzeń izraelski premier Jair Lapid po naradzie ze swoimi ministrami przygotował, jak informują izraelskie media, następujące kroki: rosyjskie biuro Agencji Żydowskiej „Sochnut” zostanie przeniesione do Izraela i będzie obsługiwało rosyjskich Żydów zdalnie. Z Tel Awiwu natomiast zostanie wyproszone rezydujące w tym mieście Centrum Rosyjskiej Polecane ofertyMateriały promocyjne partnera Co musisz wiedzieć o tym, czego nie powinieneś robić w Izraelu Jeśli planujesz podróż do Izraela , musisz unikać wielu rzeczy. Zacznijmy od prostych: nie mylić Via Dolorosa z Via Veneto. Nie próbuj swoich ruchów Krav Maga na urzędnikach celnych na lotnisku Ben-Guriona . Nie szukaj wielbłądów na lotnisku (i nie pal tam też). Nie szukaj oliwy z oliwek na Górze Oliwnej. Ponadto: Nie daj się ochrzcić w rzece Jordan, tylko dlatego, że jest gorąco. Nie pluj jellyfish. Nie rzucaj swojego kota w Morze Martwe, aby zobaczyć, czy pływaczka unosi się. Ale są też mniej oczywiste "nie-nie" ... jak nie płacenie za zawyżony (i może przereklamowany) pokój hotelowy w Tel Awiwie i więcej. Czego nie powinieneś robić w Izraelu 1. Latem nie należy kierować się Drogą Węża na szczyt Masady bez ciężarówki z wodą. Masada jest fortecą pustynnego szczytu górskiego, która była sceną epickiego ostatniego oporu Zealotów, starożytnej żydowskiej sekty, do Rzymian w 73 rne. Trudno powiedzieć od dołu, na szczycie 1300 stóp znajduje się wiele imponujących ruin . Możesz podążać ścieżką Snake Path na szczyt Masada, ale kolejka linowa jest o wiele bardziej zabawna, a kiedy temperatury latem wznoszą się, jest to również wygodniejsza opcja. 2. Nie szukaj wielorybów przy Ścianie Płaczu . Wystarczająco powiedziane. 3. Nie popełnij błędu myśląc, że MUSISZ pozostać w jakimś hotelu, ponieważ wszyscy mówią, że to jest miejsce, w którym się znajdujesz. Obecnie, gdy nowy hotel ujrzał światło dzienne, legiony pisarzy podróżniczych rzucają się do przodu, aby ogłosić to nowym "obowiązkiem": ale fakt, że są oni opłacani (lub spłacani), aby je pochwalić, może mieć coś wspólnego z że. Pamiętaj, że wiele z nowszych modnych hoteli w drogim Tel Avivie ma małe pokoje lub inne funkcje, które czynią je, jeśli nie okropne, to z pewnością mniej fantastyczne niż hype, w co wierzysz. Wydawaj swoje sykle, gdzie będziesz dla nich najbardziej. 4. Nie wierz w to, że jedyną rzeczą do zjedzenia w Izraelu jest hummus i falafel. Oczywiście w Izraelu jest wiele bajecznych stawów hummusowych i spotów falafelowych, ale ruchome święto nie kończy się na tym. Jedną z najlepszych restauracji, jakie znajdziesz w dowolnym miejscu, jest Jerozolima. Sprawdź także gorące stoły Tel Awiwu . 5. Nie czuj się winny, jeśli w ciągu tygodnia nie zobaczysz wszystkiego w Izraelu. Siedem dni w Izraelu może nie wystarczyć do przeżywania wszystkich historycznych, kulturalnych i kulinarnych przyjemności Izraela. Jeśli jesteś zachęcony przez plażę i nocne życie w Tel Awiwie , śródziemnomorskiej metropolii Izraela, skup się na tym mieście. Jeśli historia i święte miejsca są dla ciebie ważniejsze, rozważ oparcie się w Jerozolimie. Ale jeśli czujesz się bardziej ambitny, w ciągu tygodnia możesz zobaczyć wiele najważniejszych zabytków Izraela . 6. Zdecydowanie nie czuj się winny, jeśli nie odwiedzasz jednego muzeum. Ale jeśli chcesz poznać kulturę, pamiętaj, że Izrael ma niesamowitą gamę muzeów. 7. Nie myśl, że wszystko, co możesz kupić w Izraelu, to ceramiczna menora. To prawda, że ​​można kupić naprawdę niesamowite menory, a także inne artykuły judaików w Izraelu, a sklepy z pamiątkami muzealnymi w Tel Awiwie i Jerozolimie są świetnymi miejscami do rozpoczęcia. Istnieją jednak niezliczone inne możliwości zakupów, szczególnie w Jerozolimie i Tel Awiwie, od modnych ubrań po produkty dla smakoszy i wiele innych. 8. Nie zadowalaj się pierwszą oferowaną ceną na rynku Shuk HaCarmel w Tel Avivie lub na rynku Mahane Yehuda w Jerozolimie. Mówimy tu o przeciwieństwie Walmarta. Na tych słynnych (i turystycznych) targowiskach targowanie się to nazwa gry. 9. Nie szukajcie hamburgera w Yom Kippur. Nie wszyscy zachowują koszerność w Izraelu, ale w wielkie żydowskie święta zauważycie pewne duże różnice między amerykańskimi a izraelskimi nawykami kulinarnymi. Nie próbuj zbyt mocno, aby ucztować w święty szybki dzień, lub znaleźć pizzę na Paschę. 10. Nie pytaj hotelowego concierge, gdzie kupić choinkę. 11. Nie zastanawiaj się głośno, czy Jezus Chrystus był potajemnie lesbijką uwięzioną w ciele hipisa zombie. Chyba że jest to Gay Pride Week w Tel Awiwie. Autor Wiadomość Temat postu: Izrael - zakupy, co przywiezc na prezent #1 Wysłany: 05 Cze 2015 07:30 Rejestracja: 01 Gru 2012Posty: 1023 niebieski Czesc, macie jakis pomysl co warto kupic w Izraelu i przywiezc do Polski na prezenty? _________________Życie jest dobre, ale dobre życie jest lepsze! Ostatnio edytowany przez Japonka76, 13 Lip 2017 14:32, edytowano w sumie 1 raz tytuł Góra Anonymous Temat postu: Re: Izrael- co przywiezc na prezent #2 Wysłany: 05 Cze 2015 07:55 Góra asiasz Temat postu: Re: Izrael- co przywiezc na prezent #3 Wysłany: 05 Cze 2015 08:19 Rejestracja: 02 Cze 2014Posty: 419 Albo produkty z Morza Martwego ( sole, kremy i inne cuda ). Błoto też jest "miłe" ale bardzo upierdliwe w używaniu później we własnej łazience.... Góra man4business Temat postu: Re: Izrael- co przywiezc na prezent #4 Wysłany: 05 Cze 2015 08:32 Rejestracja: 11 Sie 2010Posty: 929 srebrny 01ERES napisał(a):Czesc, macie jakis pomysl co warto kupic w Izraelu i przywiezc do Polski na prezenty?Z mniej tuzinkowych - lampy oliwne. Obejrzyj sobie cykl programów Cejrowskiego "Boso przez świat" o Jerozolimie. Z produktów z drzewa oliwkowego gorąco polecam sklep na uliczce do Groty Mlecznej (w Betlejem), idąc od kościoła narodzenia, po prawej stronie - łatwo zorientować się który, bo jest to sklep z możliwością obejrzenia warsztatu, w warsztacie siedzi papuga (jak ją podrażnisz to dziubie w palec), można wejść na super widokowy taras na górze (za darmo). Sam sklep ma bardzo duży wybór małych i dużych rzeczy. Właściciel jest super uczciwy, dla Polaków daje zwykle 40% zdjęć (widok z tarasu, z warsztatu z papugą i ze sklepu) poniżej. Góra nesssssa85 Temat postu: Re: Izrael- co przywiezc na prezent #5 Wysłany: 05 Cze 2015 08:56 Rejestracja: 18 Lut 2013Posty: 112 Ja przytargałam chałwę rodzina była mega zadowolona ;p _________________ Góra lataczuk Temat postu: Re: Izrael- co przywiezc na prezent #6 Wysłany: 05 Cze 2015 09:58 Rejestracja: 08 Sie 2013Posty: 1759 niebieski Ja zwykle przywoze wino - maja naprawde niezle okazy a znajomym po jarmulce Góra jotpol Temat postu: Re: Izrael- co przywiezc na prezent #7 Wysłany: 05 Cze 2015 11:08 Rejestracja: 20 Lut 2013Posty: 626Loty: 116Kilometry: 159 462 niebieski Menorę (no jeżeli chodzi o cenę to nie warto, bo w Polsce taniej) . Góra Japonka76 Temat postu: Re: Izrael- co przywiezc na prezent #8 Wysłany: 05 Cze 2015 11:13 Moderator forum Rejestracja: 06 Kwi 2014Posty: 3858 Ja w styczniu przywiozłam z Izraela jako prezenty: Krzyżyki Jerozolimskie, błoto z Morza Martwego, arabskie (palestyńskie słodycze), izraelskie piwo oraz chałwę. Krzyżyki były malutkie i zakupione po 1 NIS w sklepiku na starym mieście w Jeruzalem, błoto kupiłam w sklepie turystycznym w Ein Gedi, a piwo i chałwę na lotnisku. I..... największe powodzenie miała chałwa. Izraelska chałwa jest bardzo smaczna, a w sklepach lotniskowych są fajne promocje: kupujesz 2 + 1 gratis, kupujesz 3 + 2 gratis. A ceny naprawdę niewygórowane. I polecam sklep nie w głównej handlowej części lotniska, ale już na samym końcu, przy wejściu do samolotu. _________________Ιαπόνκα76 Góra oskiboski Temat postu: Re: Izrael- co przywiezc na prezent #9 Wysłany: 16 Lip 2015 18:10 Król Ż Rejestracja: 07 Paź 2014Posty: 5103Loty: 369Kilometry: 743 941 Izraelskie piwo ale tyko z craftów lub palestyński Taybeh. Sklepowe normalne nie do polecam a:wina ale te lepsze, nie łapać promocji 4 za 100 bo to pewnie słodkie szabatowe przyprawy np. zatar (uwaga sumak i sezam są uczulające [ hehe nie pytajcie skąd wiem]c: drewniane figurki religijned: specjały morza martwegoe: wszystkie gadżety Kupowanie komuś jarmułki czy menory jeśli nie jest wyznania dawidowego to jak kupowanie arabowi różańca lub gromnicy.... _________________Tolerancja kończy się tam, gdzie zaczynają się prawa człowieka Góra sko1czek Temat postu: Re: Izrael- co przywiezc na prezent #10 Wysłany: 16 Lip 2015 18:28 Rejestracja: 26 Wrz 2012Posty: 1327Loty: 491Kilometry: 768 483 srebrny nesssssa85 napisał(a):Ja przytargałam chałwę rodzina była mega zadowolona ;pO, ja też chałwę wiozłem, zakupioną na targu Mahane Yehuda w żydowskiej części Jerozlimy, najlepsza, jaką w życiu też kremisie z Morza Martwego na prezenty dla mam. Sympatyczny pan na lotnisku TLV wyjął każdą tubkę z mojego bagażu, każdą rozpieczętował i odkręcił, zaglądał do środka i pobierał na materiały wybuchowe. Akurat nie miałem. Góra kajek Temat postu: Re: Izrael- co przywiezc na prezent #11 Wysłany: 16 Lip 2015 20:16 Rejestracja: 14 Gru 2010Posty: 102 Jesli masz znajomych, ktorzy lubią kawę, to polecam przywieźć kawę zmielona z kardamonem (ziarna całe kardamonu w solidnej ilości mielone na oczach klienta razem z kawa). Najtaniej jest w Ramallah (Palestyna) w lokalnym sklepie z kawami, herbatami i słodyczami. Jakos chyba 9 zl. za 250 gr. Problem tylko w tym, ze na TLV sie czepiają kawy, bo mówia ze "proszki" powyżej 100 gr nie moga być przewożone w podręcznym bagażu. Mnie jedna kawę zarekwirowali (250 g) a dwie paczki po 125 g pozwolili przewieźć po akcji typu "pyskówka" ale ja miałem na lotnisku kontrole stopnia 5, wiec pewnie dlatego sie przyczepili. Jak ktos dostanie 2 stopień to pewnie nawet okiem nie mrugnąć i puszcza dalej. Poza tym w Ramallah sa tanie ciuchy - podróbki kupiłem spodnie z "Armaniego" za 60 zł I jak powyżej juz wspomniano, zakupy polecam zdecydowanie w Palestynie, a nie w Izraelu. Dużo taniej a przy okazji mozna wspomóc finansowo naród pod jarzmem. _________________ Góra Arkaida Temat postu: Re: Izrael- co przywiezc na prezent #12 Wysłany: 04 Sie 2015 18:51 Rejestracja: 26 Lip 2015Posty: 8Loty: 38Kilometry: 81 855 Ja dla przyjaciół zawsze przywożę różańce, które kupuję hurtem w Jerozolimie. Dobrym pomysłem jest też sół do kąpieli albo inne produkty z Morza Martwego, które najlepiej (najtaniej) można kupić w En Bokek. Jeśli chodzi o jedzenie, to ja zawsze przywożę świeże daktyle i hummus Góra silvershark Temat postu: Re: Izrael- co przywiezc na prezent #13 Wysłany: 04 Sie 2015 18:56 Rejestracja: 02 Kwi 2015Posty: 1794 niebieski W sieci sklepów Sea of Spa można dostać błoto z Morza Martwego lub sól do kąpieli. Jedna paczka 10 NIS. Góra Trentine Temat postu: Re: Izrael- co przywiezc na prezent #14 Wysłany: 10 Lut 2016 14:42 Rejestracja: 20 Sty 2015Posty: 195Loty: 115Kilometry: 260 313 zdecydowanie słodycze z Palestyny. Jak wiedzą, że na prezent to zapakują to porządnie w styropianowe pudełko. Może leżeć 30 dni i dalej pyszne. W Hebronie i Nablusie są świetne cukiernie, ceny bardzo ok. Od biedy można kupić też w Jerozolimie na starym mieście u arabów. _________________ Góra Japonka76 Temat postu: Re: Izrael- co przywiezc na prezent #15 Wysłany: 10 Lut 2016 14:59 Moderator forum Rejestracja: 06 Kwi 2014Posty: 3858 Moim zdaniem jednak nic nie przebije izraelskiej chałwy. Palestyńskie słodycze, są baaaardzo słodkie i takie nieco inne w smaku niż te, do których przywykliśmy. Na spróbowanie, w małych ilościach owszem są OK, ale więcej się ich nie da zjeść. _________________Ιαπόνκα76 Góra Trentine Temat postu: Re: Izrael- co przywiezc na prezent #16 Wysłany: 10 Lut 2016 15:24 Rejestracja: 20 Sty 2015Posty: 195Loty: 115Kilometry: 260 313 ale chałwę izraelską da się kupić też w PL, a takiej knafe na przykład nie. _________________ Góra Japonka76 Temat postu: Re: Izrael- co przywiezc na prezent #17 Wysłany: 10 Lut 2016 15:36 Moderator forum Rejestracja: 06 Kwi 2014Posty: 3858 Mam wrażenie, że teraz już wszystko się da kupić w Polsce. Chodzi przecież o gest. _________________Ιαπόνκα76 Góra migot Temat postu: Re: Izrael- co przywiezc na prezent #18 Wysłany: 20 Mar 2016 14:25 Rejestracja: 07 Lut 2012Posty: 118Loty: 120Kilometry: 291 654 niebieski 1) Z jedzeniowych produktów chałwa (milion rodzajów na targu Mahane Yehuda w Jerozolimie) i za’atar (oregano, majeranek, tymianek, sezam, sumak) - za 100g bardzo aromatycznego zapłaciłam na tymże targu 7 Wino - tak za 25 NIS za butelkę coś czerwonego i wytrawnego spokojnie się znajdzie - no ale trzeba mieć rejestrowany Ceramika! Piękna Szale kaszmirowe! - niby produkcja lokalna, ale pewnie indyjska. Ok. 40 NIS na starym mieście w Jerozolimie. Ewentualnie "arafatki".5) Produkty z Morza Martwego, chyba najtaniej w Ein Bokek, dużo promocji "wielosztukowych". Kremy do twarzy (małe słoiczki, akurat do podręcznego) - od 20 NIS sztuka, worki z błotem/solą: 7-10 Dewocjonalia jak ktoś lubi, w Betlejem pełno rzeczy z drzewa oliwnego. Ewentualnie W Betlejem powstał nowy rodzaj pamiątek - magnesy, kartki, naklejki itd. z muralami Banksy i innych artystów - całkiem fajny pomysł dla tych, co nie gustują w dewocjonaliach. Załączniki: Komentarz do pliku: Jak tu się oprzeć? [ KiB | Obejrzany 50714 razy ] _________________"Sprawozdania" z moich podróży: :) Góra klaudia_il1 Temat postu: Izrael- zakupy #19 Wysłany: 13 Lip 2017 12:10 Rejestracja: 12 Lip 2017Posty: 7 Witam. Co warto kupić w Izraelu? Dodatkowo orientuje się ktoś gdzie wychodzi lepiej cenowo (np. bazary, strefa bezcłowa itd..) Góra Ves123 Temat postu: Re: Izrael- zakupy #20 Wysłany: 13 Lip 2017 12:56 Rejestracja: 05 Maj 2014Posty: 127 Myślę, że nie należy ślepo twierdzić, że na bazarze to jest w Izraelu w u Arabów na bazarach czy to w starej Jerozolimie czy na zewnątrz Damasceńskiej były po 5 my w drodze do Knesetu w sklepie u Żyda kupiliśmy po 2( jakości, nie jakieś gnioty).Tak, że podstawa to zdrowy rozsądek. Góra

co kupić w jerozolimie